مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی بیات زنجانی با عرض سلام و احترام گروه اقتصاد اسلامی دانشگاه تهران ، بنوبه خود سعی در انجام تحقیقاتی دارد که موجبات پیشرفت و حرکت به سمت اقتصاد اسلامی فراهم شود؛ به همین جهت مصدع اوقات ارزشمند و شریف حضرتعالی شدیم و سوالات ذیل را به محضرتان تقدیم می کنیم. با توجه به این که پاسخ موارد ذیل مورد استناد قرار میگیرد ، عنایت ویژه حضرتعالی موجب امتنان خواهد بود. همچنین جهت راهگشایی برای فرزندان دانشجوی خود ، پاسخ ها را به صورت مبسوط و قابل فهم برای علم دوستانِ بی علم، شرح فرمایید. پیشاپیش از بذل عنایت حضرتعالی کمال تشکر را داریم. * سوالات : ۱- عقد ” مرابحه” چیست؟ ۲- آیا “مرابحه سفارشی ” صحیح است؟مرابحه سفارشی بدین معنا که ، به عنوان مثال ، فروشنده به درخواست مشتری جنسی را بخرد ، سپس با اضافه سودی ، به مشتری بفروشد) ۳- آیا می توان جنسی را طبق “عقد مرابحه” فروخت و مبلغ را به صورت نسیه دریافت کرد؟ و آیا به دلیل مزیت نسیه ، می توان اضافه ای افزون بر مبلغ مورد توافق اولیه ، اخذ کرد؟ ۴- اگر در سوال فوق بجای کلمه “نسیه” ، کلمه “اقساط” را قرار دهیم ، پاسخ چگونه خواهد بود؟ ۵- مرابحه وکالتی چیست ؟ آیا اصلا در شرع مقدس چنین چیزی وجود دارد؟ اگر بله ، چه انواعی دارد. (مثال : آیا معامله ذیل صحیح است؟ • اگر مشتری به فروشنده مراجعه کند ، و از وی کالایی را بخواهد؛ آنگاه فروشنده پولی را به مشتری بدهد و به وی وکالت دهد که از طرف خودش(فروشنده) کالایی را خریداری کند؛ سپس فروشنده ، همان کالا را با اضافه کردن سودی بر قیمت خریداری شده توسط مشتری ، به وی بفروشد.) ۷- آیا سود مرابحه می تواند بصورت درصدی تعیین گردد یا باید به صورت مبلغ معینی باشد؟ ۸- قلمرو استفاده از ” عقد مرابحه” کجاست ؟( یعنی برای مواردی چون لوازم مصرفی ، لوازم تولیدی ، زمین ، خودرو ، تاسیسات ، خدمات ، خدمات گردشگری ، خدمات پزشکی و بیمارستانی ، مالکیت های معنوی و … قابل استفاده است؟) ۹- بعضی معتقدند که بین “مرابحه” و “فروش اقساطی” تفاوت چندانی نیست؛ بدین معنی که مرابحه همان فروش اقساطی است با یک قسط، نظر مبارک حضرتعالی چیست؟ به طور کلی تفاوت این دو عقد چیست؟ ۱۰- عده ای می گویند مرابحه راهی برای فرار از رباست ، نظر حضرتعالی چیست؟ با احترام و سپاس بیکران ؛ گروه اقتصاد اسلامی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران