سئوال: با سلام؛ بنده اهل سنت ساکن ایرانم. اطلاعات کلی از مذهب شیعه داشتم. برای کسب اطلاعات دقیق و تخصصی تر چند سوال داشتم. فکر کنم در بین تمام مسلمانان قرآن مرجع اول مورد وثوق است و درآن اختلافی نیست. ۱.بعد از قرآن نوبت به سنت می رسد و بهترین منبع سنت، حدیث و کتاب های حدیث است. از نظر اهل سنت بعد از قرآن صحیح ترین کتاب که راوی سنت پیامبر است مثلا صحیح بخاری و بعد صحیح مسلم و … است. میخواستم بدانم از نظر اهل تشیع بهترین منبع شناخت دین بعد از قرآن چیست؟ یعنی مثل اهل سنت بعد از قرآن، کتاب خاصی است که مورد اطمینان باشد؟ این کتاب ها کدامند و ترتیب اهمیت و اطمینان آنها چگونه اند؟ لطفا اگر به فارسی ترجمه نشده اند ذکر فرمائید. ۲. یکی دیگر از علوم مهم،‌علم تفسیر است،‌میخواستم بدانم معتبرترین تفاسیر از نظر اهل تشیع کدام تفاسیر اند؟ بخصوص تفاسیر قدیمی و تفاسیر قرن های اولیه؟ بعد هم بهترین تفاسیر معاصر کدامند؟ ۳. یکی دیگر از موارد اختلافی روایت های تاریخی است. می خواستم بدانم کدام یک از کتب تاریخی بیشتر مورد وثوق اهل تشیع است؟ از کتب قدیمی تاریخی؟ از کتب جدید روایت چه کتابی از تاریخ صدر اسلام مورد قبول بیشتر اهل تشیع است؟ با تشکر.

پاسخ: با سلام و تحیت؛
جواب سؤال اول: کتاب های چهارگانه: من لا یحضره الفقیه شیخ صدوق، تهذیب و استبصار شیخ طوسی و اصول و فروع کافی شیخ کلینی از منابع مورد اعتماد و اعتبار علمای شیعه است و در میان این چهار کتاب، کافی بر همه آنها ترجیح دارد و ترجمه فارسی هم دارد و ترجمه مرحوم کمره ای از آنها است.

جواب سؤال دوم: همان طور که متذکر شده اید، تفسیر یکی از مهمترین علوم اسلامی است و با کمال خوشوقتی، عالمان شیعه از آغاز تاکنون از آن غفلت نداشته اند و بدون تردید امامان شیعه در رأس عالمان قرآن قرار داشته و بلکه در حقیقت عالمان حقیقی و جامع قرآن، همانها هستند و اگر قرائنی که امام علی (ع) جمع فرموده بودند و به موارد نزول و جهات آن و دیگر خصوصیات قرآن کریم اشاره فرموده بودند در اختیار ما بود، بسیاری از حقایق و واقعیت ها برای ما روشن می شد؛ ولی دست هائی، امت اسلام و بلکه بشریت را از این نعمت بزرگ و از تفاسیر قدیم مورد اعتماد محروم ساخت.
شیخ طوسی و تفسیر علی بن ابراهیم قمی و تفسیر غیاثی است، اما نمی دانم که ترجمه شده است و یا نه و از تفاسیر جدید و متأخرین، مجمع البیان شیخ طبرسی و المیزان استاد علامه طباطبایی است که ظاهراً هر دو ترجمه شده اند.
جواب سؤال سوم :در ارتباط با کتابهای تاریخی باید توجه داشت، یک کتابی که صددرصد با اندیشه شیعی و امامیه منطبق باشد و از نظر تاریخی شیعه هیچگونه در آن سخنی نداشته باشد، وجود ندارد. به دلیل اینکه قدرت در دست مخالفان بوده و فرصت برای اظهار نظر شیعی به صورت خالص داده نمی شد و امامان شیعه هم همیشه تحت نظر بوده و کنترل می شدند اگرچه در عین حال حقایق و واقعیت های تاریخی درست را در خلال و لابلای کتب تاریخ می توان به دست آورد و از آن کتابهایی که می توان به آنها تکیه داشت، تاریخ مروج الذهب مسعودی و تاریخ یعقوبی و تاریخ ابن عساکر و الغدیر و النص والاجتهاد و المراجعات را می توان نام برد.