سؤال: باسلام و درود خواهشمند است به سوالات ذیل پاسخ شرعی عنایت بفرمایید ۱- بر زنان بالغ مدخوله غیر یائسه فاقد رحم ایا عده طلاق و رعایت احکام آن واجب است یا خیر؟علت آن را ارشاداً بیان فرمایید. ۲- اگر علم پزشکی به مرحله ای برسد که توانایی تشخیص و تایید این را داشته باشد که زن در حال طلاق فاقد نطفه و جنین می باشد آیا باز هم رعایت احکام عده طلاق واجب است؟ ۳- آیا عده جزء احکام تعبدی است یا توصلی؟اگر توصلی است علت آن معلوم است یا خیر؟ ضمناً موارد فوق در انجام کار تحقیقی و پژوهشی ضروری است لذا ارشاد حضرتعالی راهگشا خواهد بود.

پاسخ:

باسلام و تحیت؛

پاسخ سؤال اول: احتیاط در نگهداشتن عده است.

پاسخ سؤال دوم: در فرض سؤال اگرچه به نظر می رسد عده لازم نیست ولی از بعضی از ادله عده چنین استفاده می شود که نوعی دستور تعبدی است پس احتیاط آن است که رعایت شود.

پاسخ سؤال سوم: ادله عده دو دسته است؛ از اینکه زن قبل از بلوغ(نه ساله) اگر مدوخوله شود عده ندارد یا اگر بعد از ازدواج و قبل از دخول طلاق داده شود عده ندارد یا زن یائسه نیز عده ندارد؛ از این نوع ادله استفاده می شود که عده امر تعبدی نیست ولی در عده وفات مدخوله و غیر مدخوله یا دائمی بودن و نبودن ملاک نیست و عده واجب است؛ بنابراین مسأله اجتهای است. اینجانب تا این لحظه به این نرسیده ام که به طور مطلق امر توصلی است یا به طور مطلق تعبدی.