با سلام و تحیت؛ در ارتباط با سئوال باید به مطالب زیر به دقت توجه شود:
الف) نسبت روح به بدن، نسبت لباس و تن نیست بلکه در حقیقت، روح و بدن دو چیزند، منتهی بدن ظاهر و روح باطن است و انسان، موجودی مرکب از دو امر مستقل و غیر مرتبط و یا دو امر غیر مستقل و مرتبط با یکدیگر مانند عرض و جوهر نیست، بلکه یک حقیقت واحد است ولی با دو بعد، که یکی ظاهری و مادی و دیگری باطنی و درونی است.
انسان ابتداء از ماده محسوس آغاز می شود و در مسیر تکامل و حرکت تکاملی جوهری واقع شده و به تدریج، دارای بعد معنوی و غیر مادی می گردد و اینکه نفس آدمی جسمانیه الحدوث و روحانیه البقاء است، معنایش همین است و اگر بخواهید بصورت محسوس و راحت این نسبت را دریابید، می توانید نسبت این دو با یکدیگر را با رابطه میوه با درخت مقایسه و به این رابطه تشبیه کنید.
ب) با توجه به توضیحات قبل، بدست می آید هیچ بدنی نمی تواند رابطه واقعی برقرار سازد، مگر آنکه با روح و معنا و روانی که مربوط به خود اوست.
مثلاً هیچ میوه درختی را نمی توان میوه درختی دیگر دانست و میوه یک درخت بودن، به معنای بوجود آمدن از همان درخت است و به همین جهت فیلسوفان الهی در علم النفس، تناسخ را تعریف کرده اند و انواع آن را باطل دانسته و محال خوانده اند. بنابراین تصور اینکه انسان در دنیا و در قالب و جسم دیگری دوباره بازگردد، در حالیکه آن جسم و قابل مخصوص او نیست، معقول نخواهد بود چراکه همانطوریکه توضیح داده شد، روح و بدن دوچیز بصورت لباس و متلبس، آب و کوزه و اعراض و جواهر نیستند بلکه تا حدی بصورت لفظ و معنا، و ظاهر و باطن هستند.
ج)انسان با مرگ نابود نشده و از بین نمی رود، بلکه حقیقت که همان معنا و باطن اوست، می ماند منتهی با مرگ اموری که در این جهان بدلیل حجابهای مختلف، پنهان و مستور است، خود را ظاهر و آشکار می سازد.
انسان بصورت حقیقی با آن ملکات، خلقیات و خصائلی که در این عالم کسب کرده و در خود ریشه دار ساخته است، ظاهر و نمایان می شود.
انسان آنطور که هست شکل می گیرد و متناسب همان خلقیات، ظهور و بروز می کند؛ ممکن است انسان پس از مرگ بصورت موجودی دیگر ظاهر و بارز شود، چراکه با مرگ، رابطه روح با بدن مادی قطع و رابطه واقعیش با باطن و ملکاتش نمایان می شود و آن شکلی است متناسب با ملکات او که آن را “قالب مثالی” می نامند، بنابراین دوباره آمدن انسان بعد از مدتی آن هم در جسم دیگر، تناسخ است که با استدلال بالا باطل می باشد.
اما رجعت امری صحیح است که از مصادیق تناسخ به شمار نمی رود و ممکن است از قبیل شکل گیری انسان بعد از مرگ به حساب آید و اینکه امام مهدی(عج) مطابق بعضی روایات برخی را زنده خواهد نمود، مانند احیاء موت توسط عیسی مسیح(ع) است.