سوالات: ۱. شما به عنوان یک فقیه، با اجرای حکم اعدام، به صورت علنی و در ملا عام موافقید یا خیر؟ به چه علت؟ ۲. به نظر شما این نوع اجرای حکم اعدام، یعنی در ملا عام، تاثیری بر ازدیاد خشونت در جامعه دارد یا خیر؟ به چه علت؟

با سلام و تحیت؛

پاسخ سؤال اول:
دین مقدس اسلام، گناه قتل یک انسان را مساوی با قتل نوع انسان دانسته است (مَن قَتَل نفساً بغیر نفسٍ أو فساد فی الأرض َفکأنما  قَتَل الناس جمیعاً) و برای قتل عمد انسان، عقوبت سخت دنیوی و اخروی در نظر گرفته است؛ با این وصف فقط برای موارد نادر و خاص، تحت ضوابط، شرایط معین، تعریف شده و محدود اعدام جعل شده و تنها در مواردی اجرای حدود الهی را به صرف تعدد حضور و شهادت گروهی از مؤمنان، تحت عنوان “طائفه من المؤمنین” صادر فرموده است و آن هم حداقل با سه نفر مصداق پیدا می کند و عنوان علنی بودن هم معلوم نیست درست باشد.
با این وجود به نظر می رسد که اعدام بصورت علنی آن هم که امروز شایع و رایج است نه تنها مبنای قرآنی و روائی ندارد، بلکه هیچ فقیهی هم بر آن اجازه نمی دهد و بدون تردید هیچ خاصیتی بجز هتک حرمت انسانها و کوچک شمردن مرگ و بی اعتبار ساختن خانواده های منتسب به اعدام شدگان و تخریب تماشاچیان ندارد.
پاسخ سؤال دوم:
با توجه به پاسخی که به سؤال اول داده شد، تا حدودی پاسخ این سؤال هم روشن می شود، با این وجود در اینجا به عنوان توضیح بر روی چند نکته نیز تأکید می گردد که علنی کردن اعدام ها ظاهراً نوعی اقتدار گرایی، ایجاد رعب و ترس در دیگران است و اگرچه امکان دارد در مواردی مفید و مؤثر هم واقع شود، لیکن این نوع اثرها مقطعی، محدود و زودگذر است و در گذر زمان اثرات تخریبی آن بیشتر خواهد بود؛ ضمناً در جامعه ی ملتهبی که با کمال تاسف هرروز مبانی اخلاق های فاضله و تکریم انسان ها در آن سست و متزلزل می گردد، دست زدن به اعدام های کذایی و علنی و آن هم با نگهداشتن اعدام شدگان در میادین عمومی و در برابر چشمان زنان و کودکان که دارای روح لطیف و حساسی هستند، بدون تردید هم روح انتقام گیری و خشونت را در جامعه افزایش می دهد و هم دین و مفاهیم دینی را خشن و غیر اخلاقی معرفی می کند و از طرفی حکومت را از ایمانی و اعتقادی بودن به استبدادی و اقتدارگرا بودن متهم می سازد.
در پایان لازم است برای نمونه به روایتی از امیرالمومنین(ع) نیز اشاره شود که در جلد ۲۸ وسائل الشیعه باب ۲۲ از ابواب مقدمات حدود و احکام عمومی بدان اشاره شده و در آن حضور و نگریستن به اجرای حدود در آن به شدت تقبیح شده است:
یعقوبی از پدرش نقل می کند امیرالمومنین(ع) در سفری به بصره، شاهد هجوم مردم برای دیدن صحنه اجرای حد بوده اند و این موضوع عامل سؤال حضرت از قنبر شده که: “برو ببین این افراد که هستند و برای چه هجوم آورده اند!” و قنبر پس از رؤیت این جمعیت به حضرت عرضه می دارد که برای دیدن اجرای حد هجوم آورده اند. حضرت پس از نگاه به چهرۀ افراد مهاجم می فرمایند: زشت باد چهره هائی که دیده نمی شوند مگر در حوادث زشت و تلخ؛ این آدم ها فضول رجال و مردمند –یعنی ته مانده های جامعه که در ادبیات امروز از آنان به اراذل و اوباش تعبیر می شود – قنبر، آنان را از چشم من دور ساز!